Ulusal Antartika Bilim Seferi Yola Çıktı
Türk bilim insanları, Dünya'nın kara kutusunu keşfetmek üzere
Türk bilim insanları, Dünya’nın kara kutusunu keşfetmek üzere yeni bir yolculuğa başladı. 7’nci Ulusal
Antarktika Bilim Seferi’ne katılan 19 bilim insanı, İstanbul’dan yola çıktı. Cumhurbaşkanlığı
himayesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının uhdesinde TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları
Enstitüsünün (KARE) koordinasyonunda gerçekleştirilecek seferde, Beyaz Kıta’nın şifrelerini çözecek
yeni bilimsel araştırmalar yürütülecek.
Bu sene gerçekleştirilen sefere ilk kez 3 liseli kız öğrenci de katıldı. TEKNOFEST kapsamında TÜBİTAK
Bilim İnsanı Destekleme Programı Başkanlığı (BİDEB) tarafından düzenlenen “Lise Öğrencileri Kutup
Araştırma Projeleri Yarışması”nda birinci olan Antalyalı lise öğrencileri yeryüzünün en büyük buz
çölünde mikroplastikler üzerine çalışmalar yapacak.
Sefer koordinatörlüğünü TÜBİTAK KARE Enstitü Müdürü Prof. Dr. Burcu Özsoy’un yaptığı heyette 19
Türk’ün yanı sıra 2 Ekvador, 1 de Kolombiyalı bilim insanı yer alacak. Dünya’nın en soğuk, en rüzgarlı
ve en kurak kıtasına gidecek bilim insanları 18 farklı proje üzerinde çalışacak.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Antarktika’nın doğal bir laboratuvar olduğunu belirterek
Beyaz Kıta’ya kalıcı üs kurmayı hedeflediklerini söyledi. Niyetlerinin bilimle, teknolojiyle kalkınan bir
Türkiye inşa etmek olduğunu vurgulayan Bakan Varank, “Bunun yolu da gençlere yatırım yapmaktan
geçiyor.” dedi.
Antarktika’ya gerçekleştirilecek 7’nci ulusal bilim seferi başladı. Seferle ilgili ilk açıklama Bakan
Varank’tan geldi. Varank, Konya’da Temiz Enerji, İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Araştırma
Enstitüsü Tanıtım Programına katıldı. Burada bir konuşma yapan Varank, şunları söyledi:
DOĞAL LABORATUVAR: Biz Antarktika ile ilgilenmeye Sayın Cumhurbaşkanımızın vizyonu sayesinde
başladık. Antarktika’da şu anda 50’den fazla ülkenin araştırma merkezi var. Ama Türkiye burayla
bizim iktidarımıza kadar hiç ilgilenmemiş. Baktığınızda Dünya’nın geçmişiyle de geleceğiyle de ilgili
eğer bilimsel araştırma yapacaksınız bunun doğal laboratuvarı neresi? Antarktika. Bizden kimse
buralarla ilgilenmemiş. Ta ki Sayın Cumhurbaşkanımız ‘Burada böyle önemli bir durum varken Türkiye
olarak biz geride kalamayız.’ deyip oraya bilim seferleri başlatana kadar.
50’DEN FAZLA ÜLKE ORADA: Şu anda bizim Antarktika’da geçici bilim üssümüz var. Niyetimiz ne?
Oraya kalıcı bilim üssü kurabilmek. Bakın 50’den fazla ülkenin orada üssü var. Bir tane Müslüman
ülkenin orada bilim üssü yok. Bunu kim yapacak? Allah’ın izniyle biz yapacağız. İşte bu vizyonu ortaya
koyabilmek önemli.
BİLİMLE, TEKNOLOJİYLE KALKINMA: Bilim seferine giden bilim insanlarının arasında 3 lise öğrencisi
var. Kim bu öğrenciler? TÜBİTAK Kutup Araştırmaları Yarışmasında birinci olan öğrenciler. Biz, birinci
olan lise öğrencilerini Antarktika’ya gönderiyoruz. Kendi yaptıkları projelerini bizzat orada
deneyecekler. İşte bizim ufkumuz, vizyonumuz bu kadar geniş. 20 sene önce ‘Yarışmada birinci olan
lise öğrencilerini Antarktika’ya göndereceğiz.’ desem herhalde bana inanmazdınız. Bizim gerçekten
niyetimiz, bilimle, teknolojiyle kalkınan bir Türkiye inşa etmek. Bunun yolu da gençlere yatırım
yapmaktan geçiyor.
SON DURAK HORSESHOE ADASI
Bakan Varank’ın açıklamasının ardından sefere katılacak bilim insanları, İstanbul Havalimanı (İGA) VIP
Terminalinde bir araya geldi. Pasaport işlemlerinin ardından bilim seferine katılan ekip,
Antarktika'daki geçici Türk Bilim Üssü'nün bulunduğu Horseshoe Adası'na ulaşmak üzere yolculuğa
başladı.
İLK OLACAKLAR
Heyeti uğurlayan TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanı (BİDEB) Prof. Dr. Ömer Faruk
Ursavaş, başkanlık olarak sadece kutuplar üzerine değil çevre, iklim, matematik, fizik, kimya gibi pek
çok alanda gençlerin projelerini desteklediklerini belirterek “3 öğrencimiz Türkiye’de ilk olacaklar ve
ileride araştırma yapmak için adım atan öğrencilere yol gösterecekler. Projelerini orada yapacaklar ve
hep beraber sonuçlarını göreceğiz.” dedi.
KADIN SAYISI ARTTI
Sefer koordinatörü TÜBİTAK KARE Enstitü Müdürü Prof. Dr. Burcu Özsoy, uçuş öncesi yaptığı
açıklamada önceki senelerden farklı olarak 3 liseli kız öğrencinin de kendileriyle birlikte olduğunu
ifade ederek “Çok mutluyuz ama bir artı tarafı daha var. Bu seneki seferde bilim kadını sayımızın da
diğer seferlere oranla daha çok olması bizleri mutlu ediyor.” dedi. Sefere dahil olan kız öğrencilerinin
heyetten farklı bir programı olacağına işaret eden Prof. Özsoy, “Onlar hem diğer dünya ülkeler
üslerini ziyaret edip, uluslararası bilim insanlarıyla tanışma ve diğer ülkelerdeki bilim
laboratuvarlarında çalışma imkanı bulacaklar.” dedi.
KARADENİZ’DE HAZIRLIK
Prof. Özsoy, bu seferde özellikle atmosfer bilimlerinin ön plana çıktığını ancak jeoloji, mikroplastikler,
volkanik yapılar, ekosistem çalışmaları gibi geniş bir yelpazede bilimsel çalışma yürüteceklerine
değinerek “Sefer ekibimizin netleştiği günden itibaren de Antarktika koşullarına hazırlık bizim için hep
ön plandaydı. Can güvenliği bizim için en önemlisi. Orada çok kıymetli çalışmalar yapacağız. Ama önce
güvenlik, emniyet. Bu anlamda her sene hem koordinasyon toplantıları gerçekleştirip ekibimize
bilgiler aktarıyoruz hem de saha çalışmaları, karda yürüme, ilk yardım gibi çok ciddi anlamda bu sene
de Karadeniz bölgemizde gerçekleştirmiş olduğumuz saha çalışmalarımız var.” diye konuştu.
BÜYÜK GURUR
Antarktika’ya giden heyette yer alan lise öğrencilerinden Zeynep İpek Yanmaz, “Ekip olarak çok
heyecanlıyız aslında. Biz bu projeye Gebze Teknik Üniversitesi’nde bir poster sunumuyla başlamıştık.
Orada da hocamıza sunmuştuk. Uzun süreçlerden sonra TEKNOFEST Karadeniz'in sonunda bu fırsatı
elde ettik ve projemizi Antarktika'da test edecek olmak bizim için büyük bir gurur.” dedi.
HIZLI ÇÖZÜNEN PLASTİK
Projeleri ile meşe ağacının uzun kabuk ve meyve kısmını kullanarak nişasta ve selüloz bazlı biyoplastik
film ürettikleri anlatan Yanmaz, “Geleneksel plastikler 450 yılda çözülürken bizim plastiğimiz 45 gün
gibi kısa bir sürede çözülüyor. Hatta bazik ortamlarda daha hızlı çözülüyor ki okyanus ortamları
kısmen bazik, böylece Antarktika'da daha da kısa bir sürede çözülecek ve bizim kullandığımız market
poşetlerine göre 20 kat daha dayanıklı bir yapıya sahip.” diye konuştu.
AYDER’DE KAR EĞİTİMİ
Yanmaz, sefere katılacak ekiple beraber Ayder’de kar eğitimi aldıklarını söyleyerek “Giyimin bile
orada nasıl olması gerektiğini öğrendik. Aslında psikolojik olarak da yine aynı şekilde. Aslında
tamamen hazır olarak gidiyoruz. Antarktika deyince hepimizin hayali penguenler. Onları tabii ki
göreceğiz. Asıl bizim yapacağımız, ürettiğimiz bir plastiğin oradaki çözülme sürecini incelemek. Yani
bizim elde ettiğimiz verilerin bölgede de geçerli olup olmadığını görmek, bunu da göreceğiz.” dedi.
HEYETTE KİMLER VAR?
7’nci Ulusal Antarktika Bilim Seferi’ne katılan bilim insanları, İstanbul-Sao Paulo-Santiago-Gutierrez-
King George rotası üzerinden Antarktika’daki geçici bilim üssüne intikal edecek. 19 Türk’ün yanı sıra 3
yabancı bilim insanı sefere kendi ülkelerinden katılacak. Harita Genel Müdürlüğü, Meteoroloji Genel
Müdürlüğü, Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı’ndan bilim insanlarının yer aldığı
heyette, Anadolu Ajansı’ndan da bir foto muhabiri bulunacak. Heyette Santiago Büyükelçisi Gülcan
Akoğuz da yer alacak.
KITALARARASI DAYANIŞMA
Antarktika ekibi, Şili’ye ait olan ve sefer rotası üzerinde bulunan bir otomatik meteorolojik gözlem
istasyonunun bakımını yapacak. Dönüş sırasında 2 Şilili araştırmacıyı ülkelerine götürecek. Ayrıca, Çek
Antarktik Seferi’nin kıtaya erişimi için lojistik imkanlarını paylaşacak. Bunun yanı sıra İngiltere’ye ait
“Base Y” isimli müze istasyonun kontrollerini sağlayacak. Türk bilim insanlarının bu çalışmaları sefer
programını etkilemeyecek.
ULUSLARARASI TECRÜBE PAYLAŞIMI
Heyette yer alan Türk araştırmacılardan biri Beyaz Kıta’ya ulaştığında Çek Antarktik Seferinde
bulunan bilim insanlarına katılacak. Yine heyetteki bir Türk bilim insanı da Mart ayında Şili’ye ait
Escudero İstasyonunda çalışmalarına katılacak. Bir Türk araştırmacı, halihazırda İspanyol Antarktik
Seferi ile birlikte Beyaz Kıta’da bulunuyor.
LİSELİ KIZLARIN BÜYÜK BAŞARISI
Geçen yıl TÜBİTAK BİDEB tarafından düzenlenen 2204-C Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri
Yarışması’nda 3 kız öğrenci “Kutup Okyanuslarındaki Mikroplastik Kirliliğini Önlemek İçin Yerli ve Milli
Biyoplastik Materyal Üretimi” Projesi ile ipi göğüsledi. Liseli kızlar, meşe ağacı palamudunu kullanarak
biyoplastik film sentezledi. Bu projeleriyle hem doğada 45 günde çözünebilen hem de plastiklerden
20 kat dayanıklı bir malzeme elde etti. Bakan Varank’ın talimatı ve yönlendirmesiyle şampiyon kızlar
bilim seferine katılma hakkı elde etti.
18 PROJE ÜZERİNDE ÇALIŞACAKLAR
Bilim seferinde toplamda 18 farklı bilimsel proje yürütülecek. İşte o projeler:
Deniz Ekosisteminde Matematik Ve Özel Konum Sonuçlarının Mikroplastik Kirliliğine Etkisi: Türk Bilim
Üssüne 2019-2022 Yılları Arasında Ev Sahipliği Yapacak Olan Horseshoe Adası Örneği
Antartika Buzundaki ile Davraz ve Katrancık Dağlarında Kardaki Mikroplastiklerin Karşılaştırılması
Farklı İklim, Enlem ve Boylamlarda Buzul Göllerinin Fitoplankton Yapısının Konvensiyonel ve
Metagenomik Analizler İle İncelenmesi
Horseshoe Adası Magmatitlerinin Petrolojisi: Antarktik Yarımada’nın, Gondwana Süper Kıtasının
Parçalanmasından Antarktika Anakarasına Yamanmasına Kadar Geçen Süreçte Gelişen Jeolojik
Olaylara Ait Bulgular
Horseshoe Adası Kıyılarında Yayılım Gösteren Makroalglerin Besin Bileşimi ve Fitokimyasal
İçeriklerinin Belirlenerek Biyolojik Aktivitelerinin Değerlendirilmesi
Antarktika Bölgesinde Troposfer ve Kar Derinliğinin / Kalınlığının GNSS Meteorolojisi Ve GNSS
Reflektometresi Yöntemleri İle İzlenmesi
Antarktika Bölgesinde Atmosferik Dikey Profiller Ve Aerosollerinyersel Ve Uydu Bazlı Teknikler İle
İzlenmesi
UAV-GPR Gözlemleriyle Horseshoe Adasında Buzulların İzlenmesi ve 3 Boyutlu Modellenmesi
Horseshoe Adası Deniz Haritalarının Üretilmesi Kapsamında Hidrografik ve Oşinografik Ölçümler
Meteoroloji Gözlem İstasyonu Bakımı ve İstasyondan Veri Toplanması
Horseshoe ve Dismal Adalarında GNSS İstasyonları Verilerinin Toplanması
Sefer Katılımcılarının Ruhsal Değerlendirmesi ve Sorun Çözümü
Antarktika Geçici Türk Araştırma Bölgesi’nin Atmosferik Ve Astronomik Kalite Bakımından
İncelenmesi
Horseshoe Adası Asidik Kaya Drenajı Oluşum Mekanizması, Kökeni Ve Fe Salınımına Etkileri
Horseshoe Adası Göllerinde İnsan Kaynaklı Kirleticilerin Araştırılması
Deniz Buzu Gözlemleri
Horseshoe Adası Atmosferik Sınır Tabakadaki Değişimlerin Gözlemsel Karakterizasyonunun
Araştırılması
Kutup Okyanuslarındaki Mikroplastik Kirliliğini Önlemek İçin Yerli ve Milli Biyoplastik Materyal Üretimi