Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ile geçici Şam yönetimi arasında 10 Mart Mutabakatı kapsamında yürütülen entegrasyon görüşmeleri, somut bir adımla ilerledi. Suriye Demokratik Güçleri (SDG), Suriye Savunma Bakanlığı’na bağlı ordulara ve özel tugaylara dahil edilmesi planlanan birliklerin komutanlarından oluşan 70 kişilik bir listeyi Uluslararası Koalisyon Güçleri’ne teslim etti.
North Press’in aktardığına göre, listede IŞİD’e karşı mücadelede görev almış yaklaşık 70 komutan bulunuyor. Bunlar arasında Suriye ordusuna katılması planlanan üç ana tümenin liderleri yer alıyor:
Cizîrê bölgesi (Haseke), Fırat bölgesi (Rakka), Deyrizor bölgesi.
Ayrıca, Genelkurmay’a bağlı üç özel tugayın komutanları da listede yer aldı. Bu tugaylardan birinin, terörle mücadele operasyonlarına odaklanacağı ve Küresel Koalisyon ile koordineli çalışacağı belirtildi.
Batılı bir diplomatik kaynak, gelişmeyi doğrulayarak “SDG listeyi sundu, entegrasyonun kısa sürede tamamlanmasını umuyoruz” ifadelerini kullandı.
İlk temas Şam’da gerçekleşmişti
SDG ve Suriye geçiş hükümeti temsilcilerinden oluşan heyetler arasındaki ilk resmi görüşme 13 Ekim’de Şam’da yapılmıştı. SDG tarafını, Genel Komutanlık üyeleri Sîpan Hemo, Sozdar Hecî, Ebcer Dawûd ve Şakir Deyrizor temsil etmişti.
Sîpan Hemo, görüşmelerde “sözlü mutabakata” varıldığını ancak henüz yazılı bir anlaşma imzalanmadığını belirtmişti.
Ardından, 21 Ekim’de Tabka’da yeni bir toplantı düzenlendi. Şam yönetimine bağlı heyet, SDG temsilcileriyle entegrasyon sürecine ilişkin mekanizmaları ele aldı.
“Gerçek bir ulusal ordu SDG’siz kurulamaz”
SDG Genel Komutanı Mazlum Abdi, daha önce yaptığı açıklamalarda SDG’nin “oluşturulmakta olan yeni Suriye ordusunun güçlü bir parçası olacağını” ifade etmişti. Abdi, terörle mücadele birimlerinin ABD öncülüğündeki koalisyonla iş birliğini sürdüreceğini vurguladı.
SDG Genel Komutanlığı üyesi Sîpan Hemo da entegrasyon sürecini engelledikleri iddialarını reddederek, “SDG’nin ulusal orduya katılımı stratejik bir hedefimizdir. Gerçek anlamda ulusal bir Suriye ordusu bizim katılımımız olmadan kurulamaz” dedi.
10 Mart Mutabakatı’nın içeriği
10 Mart 2025’te SDG Genel Komutanı Mazlum Abdi ile Suriye geçiş hükümeti başkanı Ahmed Şara arasında imzalanan 8 maddelik mutabakat, Suriye’de siyasi ve askeri bütünleşmenin çerçevesini oluşturuyor. Mutabakatın öne çıkan maddeleri şöyle:
Tüm Suriyelilerin, dini ve etnik kimliklerinden bağımsız olarak devlet kurumlarında temsil edilme ve katılım hakkı garanti altına alınacak. Kürt toplumu, Suriye devletinin asli unsuru olarak kabul edilerek vatandaşlık ve anayasal hakları güvence altına alınacak. Ateşkes, ülke genelinde sağlanacak.
Kuzey ve Doğu Suriye’deki sivil ve askeri kurumlar, devlet yapısına entegre edilecek; sınır kapıları, havaalanları, petrol ve gaz sahaları merkezi yönetimin kontrolüne geçecek.
Mültecilerin dönüşü güvence altına alınacak ve korunmaları Suriye devleti tarafından sağlanacak.
Esad rejiminin kalıntıları ve ülke bütünlüğünü tehdit eden unsurlarla mücadele desteklenecek.
Toplumsal bölünmeyi ve nefret söylemini körükleyen girişimler reddedilecek.
Uygulama komisyonları, yıl sonuna kadar anlaşmanın tüm maddelerini hayata geçirmek üzere görevlendirilecek.
